Bajau Halkı: Deniz Altında Yaşamaya Evrilen Bir Kabile
Bajau halkının okyanusla olan ilişkisi, onların yaşam biçiminin merkezinde yer alır.
Endonezya, Malezya ve Filipinler denizlerinde yaşayan Bajau halkı, 1000 yılı aşkın süredir okyanusun içinde ve çevresinde yaşamlarını sürdüren, insanın deniz altına uyum sağladığı en sıradışı örneklerden biridir. Bu topluluk, geçici tekneler ve evlerde yaşar, yiyeceklerini tamamen deniz ürünlerinden temin eder. Karides, yengeç, balık ve mürekkep balığı gibi deniz canlılarını yakalayabilmek için saatlerce su altında çalışırlar ve bu zorlu yaşam tarzı, onları denizin derinliklerine uyum sağlamak zorunda bırakmıştır.
Deniz Altında Yaşamak İçin Evrim
Bajau halkı, deniz altında uzun süre kalabilmek için inanılmaz bir fizyolojik değişim geçirmiştir. Okyanusa daldıklarında karşılaştıkları en büyük zorluklardan biri kulaklardaki basıncı dengelemektir. Bunu çözmek için Bajau halkı, dış kulak ve orta kulak arasındaki basıncı dengelemek amacıyla kulak zarlarını delmeyi tercih ederler. Bu işlem, su altında dalış yaparken basınç sorunlarını azaltırken, işitme yeteneklerinin azalması ve kulak enfeksiyonlarına duyarlılık gibi bazı olumsuz yan etkilere neden olur. Bu, su altında yaşamak için Bajau’nun kabullenmesi gereken bir bedeldir.
En çarpıcı özelliklerinden biri ise dalaklarının boyutudur. Bajau halkının dalakları, normal insanlardan %50 daha büyüktür. Bu, vücutlarının kana daha fazla oksijen pompalayabilmesi anlamına gelir ve bir tür biyolojik dalış tankı işlevi görür. Dalgıç Bajau bireyleri, bu sayede 60 metre derinliğe kadar inebilir ve 16 dakikadan fazla su altında kalabilirler. İlginç olan, bu biyolojik adaptasyonun yalnızca dalgıçlarda değil, daha önce hiç dalış yapmamış çocuklar da dahil olmak üzere tüm kabile üyelerinde görülmesidir. Bu da Bajau’nun deniz altında yaşamak için evrimleştiğinin en büyük kanıtıdır.
Denizle İç İçe Bir Yaşam
Bajau halkının okyanusla olan ilişkisi, onların yaşam biçiminin merkezinde yer alır. Sulawesi’deki Banda Denizi’nde avlanan bir Sama-Bajau balıkçısının, ahtapotla birlikte suyun yüzeyine çıkışı bu halkın günlük hayatının bir parçasıdır. Bajau’nun bu denizle iç içe yaşamı, nesiller boyu süren uyum ve dayanıklılığın bir sonucudur.
Bu olağanüstü yaşam tarzı, modern dünyanın sınırlarından uzak, doğayla uyumlu ve denizin enginliğinde sürdürülen bir hayatta kalma mücadelesinin simgesidir.
