Dişbudak Ağacı Yetiştiği Yerler ve Özellikleri

YETİŞTİĞİ YERLER: Karadeniz ,Marmara ve Trakya sahillerinde ve İç Anadolu’nun iç kesimlerinde bulunur. Genellikle karışık orman halindedir. Adapazarı dolaylarında üst yanlız başına orman oluşturur. YAPISI: olgun odunlu ağaçlar gurubundandır. Dış odunu geniştir. Ortalama 50 yaşındaki dış budakta göbek odun oluşum başlar. Gözenekleri çember biçiminde dağılır. İri ve çok gözeneklidir. Özışınları vardır fakat parlak ve belirli görüntü vermezler. […]

Dişbudak Ağacı Yetiştiği Yerler ve Özellikleri

Dişbudak Ağacı Nedir?

Dişbudak  ağacı; zeytingiller familyasına ait bir  ağaç türüdür. Bilimsel adı Fraxiunus’dur. Osmanlıcada Lisan-ü Asafir ağacı olarak bilinmektedir. İngilizce karşılığı Ashen‘dir. Sulak yerleri seven bir yapısı bulunur. Sulak yerlerin dışında kökleri derine inebilecek toprak tabakasının kalın olduğu yerlerde yetişibilir. Toprak tabası kalın olunca ağacın kökleri daha derinlere inebilmektedir. Dişbudak ağacının boyu 30 metreye kadar ulaşabilir. İklim ve coğrafyaya göre yaprak dökebilir veya dört mevsim yeşil kalabilir. Yine coğrafyasına göre 1-2 metre uzunluğunda çalı formunda kalabilir.

Suyun akışkan halde olduğu dere kenarları bu ağacın yetiştirilmesi için ideal yerlerdir. Ayrıca; balçık tarzı topraklarda da yetişir. Bu nedenle bataklık alanlar içinde üretimi yapılabilir.

Dişbudak Ağacının Özellikleri Nelerdir? Dişbudak Ağacı Nerelerde Kullanılır?

Sağlam bir ağaç olmasının yanı sıra parlak rengi nedeniyle mobilyacılıkta kullanılan değerli ağaç türlerinden birisidir. Mobilyacılığın yanı sıra, parkecilikte, deniz taşıtlarında, bilardo sopası ve raket gibi spor aletlerinin yapımında, tarım aletlerinin yapımında

Dişbudak ağacının aynı zamanda yapı harcı yapımında kullanıldığı bazı kayıtlardan anlaşılmaktadır. Dişbudak ağacı yaprakları kaynatılarak elde edilen sıvı toprak ile karıştırılarak yapılan harcın bina inşasında kullanıldığı bilinmektedir. İstanbul’da bulunan Ayasofya’nın harcı bu şekilde yapılmıştır. Bilindiği gibi Ayasofya binası binlerce yıldır pek çok deprem görmüş ancak oldukça sağlam bir şekilde ayakta kalmayı başarmıştır.

Bu konu çeşitli bilimsel araştırmalara konu olmuştur. Gerçekten de dişbudak yapraklarının suda kaynatılması ile elde edilen sıvıdan yapılan harcın betondan daha dayanıklı ve daha uzun ömürlü olduğu gözlenmiştir.

Türkiye’de Diş Budak Ağacı Nerelerde Yetişir?

Ortalama 300 yıl ömrü olan bu ağaç ülkemizde en çok Adapazarı’na bulunmaktadır. İstanbul, Bursa, İzmir, Kahramanmaraş gibi illerimizde de bulunur. Bölge olarak ise Karadeniz, Trakya, Ege ve Marmara’da yetişmektedir. Kırklareli’nde bulunan Demirköy ormanı ve Adapazarı’nda bulunan Süleymaniye ormanı dişbudak ormanlarına örnek olarak verilebilir. Ayrıca süs amaçlı yol kenarlarına ve parklara ekimi yapılmaktadır.

Ülkemizde dişbudak ağacının 3 türü yetişmektedir. Bu türler adi dişbudak, çiçekli dişbudak ve dar yapraklı dişbudaktır. Bu üç türe ait birkaç alt türde bulunur. Bu türlerden özellikle dar yapraklı diş budak ağacının yetiştirilmesi kolay ve verimi yüksek olduğundan kerestecilik alanında çok önemlidir.

YAPISI: olgun odunlu ağaçlar gurubundandır. Dış odunu geniştir. Ortalama 50 yaşındaki dış budakta göbek odun oluşum başlar. Gözenekleri çember biçiminde dağılır. İri ve çok gözeneklidir. Özışınları vardır fakat parlak ve belirli görüntü vermezler. İlkbahar halkası gevşek ve iri gözenekli, sonbahar halkası ise sıkı yapılır ve ince gözeneklidir. Bu yüzden canlı damar görüntüsü verir. bazen dalgalı, parıltı, çiçekli olur.
RENGİ: Dış budağın dış odunu beyaza çok yakın renktedir. İç odun açık kahverengidir. Zamanla koyulaşır.
ÖZELLİKLERİ: Sert ağır, sıkı yapılı bir ağaçtır. Kolay işlenir. Zor yarılır. Kuru ortamda dayanıklıdır. Havanın değişen etkilerinden çabuk bozulur. Böcekler ve mikroorganizmalar tarafından kolay yıkımlanmaz. Uygunsuz koşullarda depolanırsa odaklanır. Çok çeker. Tutkal, çivi ve vida ile orta derecede bağlantı kurar. İyi verniklenir. Su boyaları ile zor boyanır.
AĞIRLIĞI: Hava kurusu özgül ağırlığı 0.68 gr/cm3 tür.
KULLANILIŞI:Yapı kerestesi olarak kullanılması uygun değildir. Masif ve kaplaması mobilya üretiminde çok kullanılır. Tornacılıkta olumlu sonuç verir. Kontrplak üretiminde yararlanılır. Mobilya ve iç mimarîden başka, alet yapımında, spor araçlarında kullanılır.
PİYASADA BULUNUŞU: Masif ve kaplama halinde satılır. Masifi, sert ağaç kereste standartlarına göre ölçülendirilir.
LATİNCESİ: Fraxinus excelsior
İNGİLİZCESİ: Ash Tree