Dünya tarihi önemli olaylar kronolojisi
Günümüzden 13.8 milyar yıl önce ► Büyük patlama gerçekleşti. Madde ve enerji ortaya çıktı. Günümüzden 4.5 milyar yıl önce ► Uzayda bulunan gaz ve toz bulutları kütle çekimi etkisiyle bir araya gelerek Güneş sistemini ve Dünya’yı meydana getirdi. Günümüzden 3.8 milyar yıl önce ► İnorganik moleküller organik moleküllere dönüştü. İlk tek hücreli canlılar ortaya çıktı. Günümüzden […] Dünya tarihi önemli olaylar kronolojisi yazısı ilk önce Holosen üzerinde ortaya çıktı.

Günümüzden 13.8 milyar yıl önce ► Büyük patlama gerçekleşti. Madde ve enerji ortaya çıktı.
Günümüzden 4.5 milyar yıl önce ► Uzayda bulunan gaz ve toz bulutları kütle çekimi etkisiyle bir araya gelerek Güneş sistemini ve Dünya’yı meydana getirdi.
Günümüzden 3.8 milyar yıl önce ► İnorganik moleküller organik moleküllere dönüştü. İlk tek hücreli canlılar ortaya çıktı.
Günümüzden 300 bin yıl önce ► Bizim türümüz olan Homo sapiens Afrika kıtasında evrimleşti.
Günümüzden 45 bin yıl önce ► Modern insanlar Avrupa’ya ulaştı.
Günümüzden 40 bin yıl önce ► Bilinen son bölgeleri İber Yarımadası olan Neandertallerin nesli tükendi.
Günümüzden 23 bin yıl önce ► “Buzul Çağı” olarak bilinen çok soğuk bir dönem gerçekleşti. Kuzeyde yaşayan insan ve hayvanlar öldü ya da güneye göç etti.
Günümüzden 15 bin yıl önce ► İnsanlar Asya ve Kuzey Amerika’yı bağlayan kara köprüsü üzerinden (Bering Boğazı) ya da deniz yoluyla Kuzey Amerika’ya ulaşmaya başladı.
M.Ö. 9000 ► Tarım devrimi başladı. İnsanlar, bazı bitki ve hayvan türlerini evcilleştirerek yerleşik hayata geçmeye başladılar.
M.Ö. 7500 ► Türkiye’nin İç Anadolu bölgesinde bulunan Çatalhöyük’te bir yerleşim yeri kuruldu; karmaşık ritüellerin kanıtları sosyal uyumun varlığını gösterdi.
M.Ö. 4000 ► Kendilerini Türk olarak tanımlayan ilk topluluklar ortaya çıktı.
M.Ö. 3500 ► Mezopotamya’da ilk şehirler kuruldu.
M.Ö. 3200 ►Sümerler ilk defa yazı sistemini geliştirdi. Böylece tarih çağları başladı.
M.Ö. 1780 ► Mezopotamya’nın büyük krallarından biri olan Hammurabi, tarihteki bilinen ilk yazılı hukuk sistemi olan Hammurabi Kanunları’nı yazdı.
M.Ö. 1700 ►Avrupa’da bir yazı sistemi üreten ilk medeniyet olan Minos, Girit Adası’nda Knossos Sarayı’nı inşa etti.
M.Ö. 1264 ► Mısır firavunu II. Ramses firavunları onurlandırmak ve Nubia’da egemenliğini teyit etmek için Abu Simbel’de iki büyük tapınak inşa etti.
M.Ö. 650 ► Avusturya’da Halstatt civarında gelişen ve Fransa, Romanya, Bohemya, ve Slovakya’ya yayılan Kelt kültürü, zirvesine ulaştı.
M.Ö. 507 ► Atina’da Kleisthenes demokrasiyi yerleştirdi. Böylece bütün Atina vatandaşları Atina’nın politikasının belirlenmesinde doğrudan söz sahibi oldu.
M.Ö. 500 ► Buddha adıyla bilinen Siddhartha Gautama, aydınlanmak için maddi hayatı reddetti ve Hindistan’da Budizmi yaydı.
M.Ö. 490 ► Yunanistan ve Pers İmparatorluğu arasında Pers Savaşları başladı. Yunanların askeri başarıları klasik Yunan kimliğinin gelişimini etkiledi.
M.Ö. 334 ► Makedonya kralı Büyük İskender Anadolu’yu ele geçirdi ve çok geniş bir imparatorluk kurdu; Yunan kültürü doğuya yayıldı.
M.Ö. 221 ► Qin Shi Huangdi, daha önce birbiriyle savaşan devletlerden oluşan Çin’i birleştirdi ve Terracotta ordusu kurmak gibi önemli projeler başlattı.
M.Ö. 218 ► Kartacalı (Kuzey Afrika) komutan Hannibal, Alpleri aşarak İtalya’yı istila etti. Roma’yı fethedemeyince Afrika’ya geri döndü.
M.Ö. 44 ► Roma’da senatörler, gittikçe daha çok güce taptığını düşündükleri Julius Caesar’a suikast düzenledi.
M.S. 43 ► Aulus Plautius ‘un komutasındaki bir Roma ordusu güney İngiltere’yi istila etti. Daha sonra Roma hakimiyeti Galler ve İskoçya sınırına dayandı.
M.S. 250 ► Maya Klasik Dönemi başladı. Meksika ve Guatemala genelinde birçok kent, tapınak ve anıt inşa edildi.
M.S. 312 ► Roma imparatoru Constantine, Milvian Köprüsü Savaşı’nda zafer elde ettikten sonra Hristiyanlığı benimsedi; Hristiyanlık hızla popüler hale geldi.
M.S. 410 ► Roma, Vizigotlara yenildi. Roma İmparatorluğu Barbar kabilelerin istilasına uğradı.
M.S. 486 ► Salian Franklarının lideri Clovis, Galya’da Romalıları yenilgiye uğrattı ve kendi hanedanlığının altında Loire’nin kuzeyinde Fransa’yı birleştirdi.
536 ► Doğu Roma İmparatorluğu ordusu, Belisarius’un komutasında Roma’yı yeniden ele geçirerek Ostrogotları sürdü.
610 ► Muhammed kendisine vahiy indiğini açıkladı ve İslam dinini kurdu. 20 yıl içinde İslam dini Arap yarımadasına egemen oldu.
762 ► Abbasi halifesi Mansur’un Bağdat’ı kurması, İslam’ın altın çağının başlangıcına işaret etti. Bağdat Müslüman alimlerin merkezi oldu.
793 ► Viking savaşçıları İngiltere’nin kuzeyindeki kutsal Lindisfarne adasındaki manastıra acımasız bir baskın düzenlediler. Bu çok sayıdaki Viking saldırısının ilkiydi.
800 ► Frankların kralı Şarlman Roma’da imparatorluk tacı taktı. Hristiyanlığın seküler lideri olarak Batı Avrupa’nın büyük kısmını birleştirdi.
1099 ► Hristiyan şövalyeler Kudüs’ü Müslümanların elinden aldı. Filistin ve Suriye’de haçlı devletleri kuruldu.
1120 ► Kamboçya’da Hindu tapınağı Angkor Wat’ın inşası başladı. Angkor Wat dünyanın en büyük dini yapısı haline geldi.
1192 ► Minamoto Yoritomo şogun oldu ve Japonya’ya 650 yıl boyunca hükmeden askeri hükümdarlar soyunu başlattı.
1215 ► İngiltere kralı John, kral da dahil tüm bireylerin toprak yasasına tabi olmasını öngören Magna Carta’yı imzaladı.
1275 ► Venedikli tüccar Marco Polo, Kubilay Han’ın sarayına ulaştı. Moğol hükümdar sonraki dört yıl içinde Güney Çin’i fethetti.
1324 ► Mali’nin varlıklı hükümdarı Mansa Musa, Mekke’ye hacca gitti ve İslam Batı Afrika’da yayıldı.
1325 ► Aztekler orta Meksika’da başkentleri Tenochtitlan’ı kurdu. İnkalar ise Peru’da bir uygarlık kurdu.
1347 ► Muhtemelen Asya’da ortaya çıkan bubonik veba Avrupa’ya yayıldı. İki yıl içinde Avrupa nüfusunun üçte biri öldü.
1368 ► Hongwu, Yuan Hanedanı’na son verdikten sonra Ming Hanedanı’nın ilk imparatoru olduğunu ilan etti. Neredeyse 300 yıllık bir bolluk ve istikrar dönemi başladı.
1420 ► Brunelleschi, Floransa Katedrali’nin çığır açıcı kubbesini tasarladı ve Rönesans’ın başlangıcına işaret etti.
1443 ► Kore kralı Sejong, okuryazarlığı teşvik etmek için Kore dilinde yeni ve daha basit bir alfabenin oluşturulduğunu duyurdu.
1453 ► Osmanlı Türkleri İstanbul’u fethederek Doğu Roma İmparatorluğu’nun sonunu getirdi ve yeni bir Müslüman başkent yarattılar.
1492 ► İspanya kralı Ferdinand ve kraliçesi Isabella, İber yarımadasında 800 yıldır Müslümanların egemenliğinde olan Granada’yı ele geçirdi.
1492 ► Christopher Colombus, Amerika kıtasına ulaşarak Avrupa’nın ticaret ve kolonileşme çağını başlattı. Böylece bilimsel devrim dediğimiz süreç başlamış oldu.
1494 ► İspanya ve Portekiz, Amerika kıtalarında yeni fethedilen toprakları kendi aralarında bölüştüren Tordesillas Antlaşması’nı imzaladı.
1517 ► Martin Luther, Katolik Kilisesi’ne karşı 95 tez yazarak Reform’a ve Protestanlığın doğuşuna yol açtı.
1556 ► Ekber Şah Hindistan’da Babür İmparatorluğu’nun hükümdarı oldu. Pers ve Hint sanatının birleşmesiyle eşsiz bir tarz ortaya çıktı.
1603 ► Sekigahara Savaşı Japonya’da birlik, istikrar ve sanatsal başarıların sağlandığı Edo Dönemi’ni başlattı.
1618 ► Protestanlar ve Katolikler arasındaki dini gerginlikler Prag’da pencereden atma olayıyla zirveye tırmandı ve Otuz Yıl Savaşı çıktı.
1620 ► İngiliz dini ayrılıkçılar (Pilgrimler), Mayflower gemisiyle yelken açarak yeni bir hayat aradılar. Kuzey Amerika’da bir koloni kurdular.
1649 ► İngiliz İç Savaşı, Kral I.Charles’ın infaz edilmesiyle son buldu. İngiltere sonraki 11 yıl boyunca cumhuriyet oldu.
1660 ► Kraliyet Afrika Şirketi, İngiltere’de kuruldu. Batı Afrika kıyılarından alınan köleler Amerika kıtalarında satıldı.
1687 ► Sir Isaac Newton, matematik ve mantığa dayalı kütle çekim teorilerini yayınlayarak Aydınlanma’ya zemin hazırladı.
1703 ► Büyük Çar Petro, ticareti teşvik etmek ve Rusya’yı Avrupa çizgisinde modernelştirmek için Baltık kıyısında St. Petersburg’u kurdu.
1751 ► Diderot’un Ansiklopedi adlı üç ciltlik eserinin ilk cildi yayınlanarak Aydınlanma’nın rasyonel fikirlerini sundu.
1759 ► Birçok önemli Avrupalı ulusun dahil olduğu Yedi Yıl Savaşı’nın parçası olan Quebec Savaşı, Kanada’da Fransız egemenliğine son verdi.
1768 ► Kaptan Cook ilk yolculuğuna çıktı. Yeni Zelanda kıyısının haritasını çıkardı ve İngiltere adına güneydoğu Avustralya’da hak iddia etti.
1776 ► Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi imzalandı. Bu bildirge temel insan haklarını savundu ve ABD kuruldu.
1789 ► Bastille Baskını, monarşinin devrilmesi ve cumhuriyetin kurulmasıyla sonuçlanan Fransız Devriminin başlangıcına işaret etti.
1807 ► İngiltere’de köle ticaretini yasadışı ilan eden Köle Ticareti Yasası kabul edildi. Ama köleliğin kendisi 1833’te yasaklandı.
1815 ► Napoleon, Waterloo Savaşı’nda İngiliz, Hollanda ve Prusya kuvvetleri karşısında yenilgiye uğradı ve Avrupa’daki 23 yıllık savaş dönemi sona erdi.
1819 ► Simon Bolivar, İspanyol egemenliğinden bağımsız yeni bir Güney Amerika Cumhuriyeti kurdu. Gran Colombia 1830’a kadar varlığını sürdürdü.
1830 ► George Stephenson’ın Rocket adlı lokomotifi, dünyanın ilk ticari tren seferini gerçekleştirerek Liverpool’la Manchester’ı birbirine bağladı.
1848 ► Avrupa’da liberalizm, sosyalizm ve ulusların kendi kaderini tayin etme hakkı talepleriyle ayaklanmalar gerçekleşti ve tümü bastırıldı.
1856 ► Batılı güçler Çin’i limanlarını ticarete açmaya zorlamak için İkinci Afyon Savaşı’nı başlattı.
1859 ► Charles Darwin, Türlerin Kökeni kitabını yayınlayarak tartışmalar yaratan evrim teorisini açıkladı.
1860 ► Giuseppe Garibaldi, 1000 kişilik gönüllü birliğiyle Fransız Bourbon Hanedanı’nın Güney İtalya ve Sicilya’daki egemenliğine son verdi. Bir yıl sonra İtalya birleşti.
1863 ► Amerikan İç Savaşı sırasında Başkan Abraham Lincoln tarhiteki en önemli hitabetlerden biri olan Gettyburg Konuşması’nı yaptı.
1868 ► Japonya’da Tokugawa şogunluğu devrildi ve İmparator Meiji başa geçti. Ülke önemli bir emperyal güç haline geldi.
1869 ► Kızıl Deniz ile Akdeniz’i bağlayan ve Avrupa’yla Doğu arasındaki deniz yolculuklarını ciddi ölçüde kısaltan Süveyş Kanalı açıldı.
1881 ► Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk doğdu.
1892 ► New York limanında göçmenlerin ABD’ye giriş işlemlerini gerçekleştirmek için Ellis Adası açıldı. Göçmenlerin birçoğu Amerikan vatandaşı oldu. Ada 1954’te kapatıldı.
1908 ► Jön Türkler adı verilen reform yanlısı gruplar, otoriter Osmanlı sultanını devirdi ve ülkeyi yönetmeye soyundu.
1913 ► Emily Davison, Derby’de kendini Kral V. Charles’ın atının altına attı ve öldü. Dünya çapında kadınların oy kullanma hakkı mücadelesinin simgesi oldu.
1917 ► Rusya’da ayaklanmalar Çarı’ın devrilmesine yol açtı. Lenin devrim çağrısı yaptı ve Bolşevikler kasım ayında iktidarı ele geçirdi.
1919 ► I. Dünya Savaşı sona erdi ve 1919 Haziranı’nda Versoilles Antlaşması imzalandı. Almanlar topraklarını kaybettiler, büyük ölçüde silahsızlandırıldılar ve savaş tazminatı ödemek zorunda bırakıldılar.
1923 ► Türkiye Cumhuriyeti Devleti resmen kuruldu ve yönetim şekli olarak cumhuriyeti ilan etti. Atatürk modern, ilerici ve laik bir ulus devlet kurmak için politik, ekonomik ve kültürel alanlarda sekülarist ve milliyetçi karakterde reformlar gerçekleştirdi.
1929 ► New York borsasında hisse senetleri dibe çakıldı. Milyarlarca dolar kaybedildi ve mali felaket dünyayı büyük buhrana soktu.
1934-35 ► Güney Çin’deki milliyetçilerden kaçan 80 bin komünist Mao Zedong öncülüğünde kuzeye doğru zorlu Uzun Yürüyüş’ü gerçekleştirdi.
1939 ► Hitler Polonya’yı işgal etti. Britanya ve Fransa, Almanya’ya savaş ilan etti. Dünya tarihindeki en ölümcül savaş altı yıl sürdü.
1942 ► Naziler Wannsee’de bir araya gelerek Yahudileri yok etme planını görüştü. Yahudi soykırımı sırasında 6 milyondan fazla kişi öldürüldü.
1947 ► İngiliz Hindistanı iki bağımsız ulus devlete bölündü. Hinduların çoğunlukta olduğu Hindistan ve Müslümanların çoğunlukta olduğu Pakistan.
1948 ► Otuz yıldır İngiliz egemenliğinde olan Filistin’de Yahudi devleti İsrail kuruldu.
1956 ► Mısır lideri Nasır, Süveyş Kanalı’nın millileştirildiğini ilan etti. Britanya, Fransa ve İsrail Mısır’ı işgal etti. ABD ateşkesi sağladı ve müttefikler geri çekildi.
1957 ► Kwame Nkrumah, İngiliz egemenliğindeki Gana’nın bağımsızlığını barışçıl yollarla kazandı. 1970’lere kadar Afrika’daki birçok ülke bağımsızlığına kavuştu.
1962 ► Küba füze krizi sırasında dünya 13 gün boyunca Küba ve ABD arasında nükleer savaş tehdidi yaşadı. Anlaşmazlık diplomasi yoluyla çözüme kavuşturuldu.
1965 ► ABD komünizmin yayılmasını önlemek için Güney Vietnam’a birlikler gönderdi ve dokuz yıllık bir savaşın içine girdi.
1989 ► Doğu Alman hükümeti seyahat kısıtlamalarını kaldırdı ve binlerce kişi Berlin Duvarı’nı yıktı. Komünizm çöktü.
1991 ► İngiliz bilgisayar bilimci Tim Berners-Lee tarafından akademisyenlerin bilgi paylaşmasına imkan tanımak için kurulan ilk web sitesi (World-Wide-Web) kullanılmaya başlandı.
2001 ► 11 Eylül’de aşırı İslamcılar ABD’ye büyük bir terörist saldırı gerçekleştirdi. Yaklaşık 3000 kişi öldü.
2011 ► Dünya’nın nüfusu 7 milyarı aştı. Küresel iklim krizi patlak verdi.
Dünya tarihi önemli olaylar kronolojisi yazısı ilk önce Holosen üzerinde ortaya çıktı.