12.000 Yıl Önceki Mühendislik Harikası
Göbekli Tepe'de Tonlarca Ağırlığındaki Sütunların Taşınmasının Gizemi ve Antik Dünyanın İzleri
12.000 yıl önce, insanlık tarihinin en eski yerleşimlerinden biri olan Göbekli Tepe'de devasa taş sütunlar taşınıyordu. Günümüzde büyük taşları hareket ettirmek için güçlü makineler ve nakliye kamyonları kullanıyoruz, ancak Göbekli Tepe'de arkeologlar 20 ton ağırlığındaki taş sütunların izine rastladılar. Dahası, taş ocağında hala duran 50 tonluk bir sütun bulundu. Bu devasa yapıların nasıl taşındığı sorusu, modern bilim insanlarını düşündürüyor: Atalarımız hangi yöntemlerle bu devasa taşları taşıdı?
Göbekli Tepe'nin sadece %5'i bugüne kadar kazılmış olmasına rağmen, bu antik site boyutları ve yaşıyla bugün bilinen hiçbir şeye benzemiyor. Diğer megalitik yapılarla kıyaslandığında, Göbekli Tepe, bir anlamda tüm bu yapıların “anası” olarak kabul ediliyor. Sitenin karmaşıklığı ve büyüklüğü, insanlık tarihine dair yeni sorular ortaya çıkarıyor.
Araştırmacılar, bu antik toplulukların izini sürmek için DNA örneklerini incelediler. Bulgular, Stonehenge'i inşa eden insanların atalarının günümüz Türkiye'sinden İngiltere'ye kadar binlerce kilometrelik bir yolculuk yaptığını gösterdi. Elde edilen kanıtlara göre bu insanlar, MÖ 6000'de Avrupa'ya yayılarak tarım yapmış ve yerleşmişlerdi. Bu süreçte, Avrupa'nın çeşitli yerlerinde, Göbekli Tepe kadar karmaşık olmasa da, etkileyici megalitik anıtlar dikmişlerdi.
2020'de yapılan bir araştırma, Göbekli Tepe'yi inşa edenlerin ileri düzeyde geometri bilgisine sahip olduklarını ortaya çıkardı. Bu insanlar, sitenin inşasında “gelişmiş” geometrik ilkeleri başarıyla uygulamışlardı. Göbekli Tepe, bu anlamda sadece bir arkeolojik keşif değil, aynı zamanda eski insanların mühendislik yeteneklerine dair de önemli ipuçları sunuyor (Cambridge Archaeological Journal).
